Κατάγματα του κάτω άκρου της κερκίδας
Είναι τα πιο συχνά κατάγματα του άνω άκρου.
Αυτά διακρίνονται στα:
Κατάγματα Colles: Είναι εγκάρσια κατάγματα,εξωαρθρικά στοπεριφερικό άκρο της κερκίδας. Η καταγματική γραμμή εντοπίζεται 2 εκατοστά περίπου πάνω από την αρθρική επιφάνεια. Το περιφερικό τμήμα του κατάγματος παρεκτοπίζεται ραχιαία και κερκιδικά (προς τα έξω). Είναι το συχνότερο κάταγμα σε ηλικίες άνω των 50 ετών και συμβαίνει
κυρίως σε γυναίκες με οστεοπόρωση. Ο μηχανισμός κάκωσης είναι πτώση πάνω στο τεντωμένο χέρι με τον καρπό σε έκταση.
Κλινική εικόνα του # Colles:Πόνος,οίδημα,αδυναμία κινήσεωντης ΠΧΚ άρθρωσης και παραμόρφωση του καρπού σαν πηρούνι φαγητού.
Ο απλός ακτινολογικός έλεγχος θα μας δείξει το κάταγμα και την παρεκτόπιση. Πολλές φορές συνυπάρχει κάταγμα της στυλοειδούς αποφύσεως ή του κάτω άκρου της ωλένης.
Η αντιμετώπιση του κατάγματος θα εξαρτηθεί από τον βαθμό παρεκτόπισης & συντριβής. Τα μη παρεκτοπισμένα κατάγματα ή αυτά που εμφανίζουν μικρή παρεκτόπιση και παραμένουν σταθερά μετά την κλειστή ανάταξη από τον ορθοπαιδικό, αντιμετωπίζονται συντηρητικά με την τοποθέτηση γύψου για
1-1,5 μήνα. Τα συντριπτικά κατάγματα χρειάζονται χειρουργείο για να αναταχθούν, πολλές φορές με συνδυασμό εξωτερικής & εσωτερικής οστεοσύνθεσης.
Κατάγματα Smith: Είναι το αντίθετο των καταγμάτωνColles.Πρόκειται για κατάγματα του περιφερικού άκρου της κερκίδας με παλαμιαία παρεκτόπιση. Ο μηχανισμός κάκωσης είναι πτώση στο χέρι με τον καρπό σε κάμψη.
Κλινική εικόνα # Smith: Πόνος,οίδημα,αδυναμία κινήσεωνστην ΠΧΚ άρθρωση, ενώ το χέρι με τον καρπό παίρνουν το σχήμα “σκαπάνης κήπου”.
Οι πλάγιες ακτινογραφίες, ιδιαίτερα οι πλάγιες, θα δείξουν την παλαμιαία παρεκτόπιση του κάτω άκρου της κερκίδας.
Το κάταγμα μπορεί να αναταχθεί κλειστά αλλά είναι ασταθές, ακόμα και μέσα στο γύψο. Εάν παραμείνει σταθερό, τότε ακολουθείται συντηρητική θεραπεία με γύψο για 6 εβδομάδες. Αλλιώς, το κάταγμα αντιμετωπίζεται χειρουργικά με ανοικτή ανάταξη και εσωτερικλή οστεοσύνθεση με πλάκα-βίδες.
Κατάγματα της στυλοειδούς απόφυσης της κερκίδας.
Είναι ενδοαρθρικά κατάγματα. Η καταγματική γραμμή εκτείνεται από το έξω χείλος της στυλοειδούς απόφυσης της κερκίδας μέχρι την άρθρωση.
Ο μηχανισμός κάκωσης είναι η βίαιη πρόσκρουση του σκαφοειδούς οστού του καρπού πάνω στη στυλοειδή απόφυση της κερκίδας με τον καρπό σε έκταση & ωλένια απόκλιση.
Σε κατάγματα χωρίς παρεκτόπιση αρκεί η ακινητοποίηση σε γύψο. Στα παρεκτοπισμένα κατάγματα απαιτείται ανοικτή ανάταξη και εσωτερική οστεοσύνθεση με βίδες ή βελόνες Kirschner.
Κατάγματα Barton: Είναι ενδοαρθρικά λοξά κατάγματα πουπεριλαμβάνουν το παλαμιαίο ή ραχιαίο τμήμα μόνο του κάτω άκρου της κερκίδας. Το οστικό παλαμιαίο ή ραχιαίο τμήμα αποσπάται από την κερκίδα και παρεκτοπίζεται παλαμιαία ή ραχιαία μαζί με τα οστά του καρπού και το χέρι.
Πρόκειται στην ουσία για κατάγματα-εξαρθρήματα. Το παλαμιαίο κάταγμα-εξάρθρημα απαντάται συχνότερα και αποτελεί το κατεξοχήν κάταγμα Barton.
Είναι κατάγματα ασταθή, γι’ αυτό και αντιμετωπίζονται χειρουργικά με ανοικτή ανάταξη και οστεοσύνθεση με πλάκα-βίδες.
Ενδοαρθρικά-συντριπτικά κατάγματα: Είναι συχνάκατάγματα σε νεαρά άτομα και προκαλούνται από τη δράση μεγάλης βίας, συνήθως μετά από εργατικό ή τροχαίο ατύχημα.
Επειδή είναι ενδοαρθρικά, απαιτείται ανατομική ανάταξη (δηλαδή τέλεια & σταθερή). Γι’ αυτό αντιμετωπίζονται χειρουργικά με ανοικτή ανάταξη και οστεοσύνθεση.
Κατάγματα σκαφοειδούς οστού.
Είναι τα συχνότερα κατάγματα στην περιοχή του καρπού, έπειτα από αυτά του περιφερικού άκρου της κερκίδας.
Απαντώνται συνηθέστερα σε νεαρούς άνδρες και σπάνια σε παιδιά.
Αφορούν κυρίως τη μεσότητα του σκαφοειδούς, ενώ στα παιδιά εντοπίζονται στο περιφερικό τριτημόριο.
Ο μηχανισμός κάκωσης είναι η πτώση πάνω στην παλάμη, που προκαλεί υπερέκταση και κερκιδική απόκλιση του καρπού, με αποτέλεσμα η κοίλη πλευρά του σκαφοειδούς να συμπιεστεί πάνω στο κεφαλωτό.
Υπάρχουν 5 τύποι, οι οποίοι κατά σειρά συχνότητας είναι:
Λόγω της ιδιαίτερης αιμάτωσής του, το σκαφοειδές οστό μπορεί εύκολα να υποστεί ισχαιμική νέκρωση σε περίπτωση κατάγματος, ιδιαίτερα τα κατάγματα του κεντρικού πόλου τα οποία εμφανίζουν ποσοστά ψευδάρθρωσης ή ισχαιμικής νέκρωσης έως και 40%.
Κλινική εικόνα.
Απεικονιστικός έλεγχος.
- Απλές ακτινογραφίες.
- Αξονική τομογραφία (CT).
- Μαγνητική τομογραφία (MRI).
Όταν ο απλός ακτινολογικός έλεγχος δε βοηθάει στη διάγνωση, τότε θα κάνουμε είτε CT (η πλέον αξιόπιστη) είτε MRI.
Θεραπεία.
Η θεραπεία των καταγμάτων του σκαφοειδούς εξαρτάται από την ανατομική τους θέση, το βαθμό παρεκτόπισης και το χρόνο που παρήλθε από την κάκωση.
Έτσι, στα πρόσφατα απαρεκτόπιστα κατάγματα εφαρμόζεται γύψος για περίπου 6-8 εβδομάδες.
Η χειρουργική θεραπεία ενδείκνυται σε πρόσφατα ασταθή ή παρεκτοπισμένα κατάγματα, σε κατάγματα του κεντρικού πόλου και σε επιβραδυνόμενη πώρωση ή ψευδάρθρωση του κατάγματος.
Οστεοσύνθεση κατάγματος με συμπιεστική βίδα:
Κατάγματα 1ου μετακαρπίου.
Τα περισσότερα κατάγματα αφορούν τη βάση του μετακαρπίου. Αυτά διακρίνονται σε:
Οι ακτινογραφίες είναι αρκετές για να αναδείξουν το είδος του κατάγματος.
Στα εξωαρθρικά κατάγματα της βάσης του 1ου μετακαρπίου, εάν η γωνίωση είναι μικρότερη των 20-30 μοιρών, τότε ακολουθούμε συντηρητική θεραπεία με γύψο. Εάν η γωνίωση είναι μεγαλύτερη από 30 μοίρες, τότε χειρουργείο (ανάταξη & σταθεροποίηση).
Τα κατάγματα Bennet & Rolando απαιτούν από την ασταθή φύση τους χειρουργική αποκατάσταση.